De vier grote periodes naar bewustwording
Waarom zijn we (een) r-evolutie gestart. En hoe hebben wij zelf kunnen zien, begrijpen en mee-maken dat we in een verandering van tijdperk leven? In dit artikel de vier grote periodes naar bewustwording oftewel de weg van het hoofd naar het hart.
Nu ik een stap verder sta en dichter bij mezelf ben gekomen, is het makkelijker terug te kijken en te analyseren hoe ik op het punt kwam dat het roer om moest. Niet langer willen wat je doet, maar echt voluit leven en doen wat je wil. Als ik mijn proces rationeel bekijk, kan ik het onderverdelen in vier grote periodes.
1. Onwetend
Eerst leefde ik zonder verder na te denken. Tot ik besefte dat ik iets miste. Ik probeerde dat besef te verdrukken en terug te gaan naar het moment vóór dat punt, te doen alsof er niks gebeurd was. Maar dat lukte niet meer.
Het was een ‘point of no return’.
2. Onbewust wetend
In de periode daaropvolgend begin ik onbewust aan een zoektocht naar mezelf. Onbewust, omdat ik geen idee heb wat ik precies mis. Ik volg een workshop kleur- en stijladvies en stap in een traject loopbaanbegeleiding. Die kleine stapjes helpen wel, maar ik voel dat het dieper: veel verder dan enkel veranderingen aan de buitenkant.
Nog steeds niet echt bewust van wat ik zoek, zet ik mijn tocht verder. Tot ineens aan de noodrem wordt getrokken. Het is een zondag als ik plots ontplof. Ik kan het allemaal niet meer aan.
De eerstvolgende werkdag meld ik me, ‘onder dwang’ van Mischa, ziek en dan begint een hele rare tijd: blij dat ik even op adem kan komen, tegelijkertijd eng: al die tijd en die stilte. Ook een gevoel van zwakte en een schuldgevoel, omdat ik mijn werk en iedereen in de steek laat en moet toegeven dat ik het niet meer aankan.
Helemaal loslaten kan ik in het begin niet. ‘Volgende week sta ik er weer’, zeg ik vastberaden. Maar een week wordt een maand. Een maand wordt twee maanden. En dan nog een maand erbij. Achteraf gezien ben ik heel blij dat Mischa mij ‘gedwongen’ heeft die tijd te nemen. Mijn hoofd zat zo vol: zoveel dingen die voor mijn gevoel moesten, alles tegelijk, alles perfect, iedereen blij … Het enige wat je op zo een moment eigenlijk kan doen (en naar jezelf toe verplicht bent te doen), is gas terug nemen.
3. Bewust wetend
In deze tijd van stilstaan, kairostijd (daarover zo meer), kom ik tot dieper inzicht en ga ik op zoek naar wie ik echt ben. De Stanford speech van Steve Jobs en het boek van Simon Sinek Begin met het Waarom zijn daarbij inspirerende hulpbronnen. Mischa en ik hebben allebei het boek gekocht en samen meerdere keren de speech bekeken. Om het er daarna uitgebreid met elkaar over te hebben.
Daarnaast reikt een collega me de term ‘hooggevoeligheid’ aan. Eigenlijk bestemd voor onze kinderen. Maar als ik erover begin te lezen, barst ik in tranen uit. Zoveel herkenning. Een gevoel van ontlading: ik ben dan toch niet zo een rare.
Diezelfde collega tipt me ook het boek Naar het hart van communicatie van Eric Schneider. Op de derde bladzijde staat de spreuk ‘verbeter de wereld, begin bij jezelf.’ Een spreuk die me enorm aanspreekt, omdat hij me doet herinneren aan mijn kindertijd: dé spreuk van Phil Bosmans, bezieler van Bond Zonder Naam, hing bij ons boven de schouw.
Eric Schneider vergelijkt deze uitspraak met een spiegel. Als je in de spiegel kijkt en je ziet dat er een vlek op je wang zit, wat doe je dan? Je maakt je wang schoon. Maar veel mensen maken bij wijze van spreken hun vinger nat en beginnen de spiegel schoon te wrijven. Dat vlekje is maar de weerspiegeling van de vlek op jouw wang.
Spiritualiteit begint wanneer je doorhebt dat die vlek niet op de spiegel zit, maar op je wang. Of zoals Ronald Jan Heijn het mooi verwoordt: “Spiritualiteit is heel eerlijk zijn tegenover jezelf.”
Dit was de eerste keer dat ik begreep waar spiritualiteit eigenlijk over gaat, zonder in weerstand te schieten.
4. Bewust-zijn
De periode daaropvolgend gaat de zoektocht indringend verder, op zoek naar wie ik ben en waar ik voor sta. Er komen heel wat vragen en tegenstrijdige gevoelens in me op: ik ben het al jaren gewend vanuit mijn hoofd te leven, kan ik vertrouwen op wat ik voel? Wat geef ik op als ik kies voor een leven vanuit mijn hart? En wat komt er in de plaats?
Omdat ik alles rationeel probeer te verklaren, begin ik de weg van het hart ook op die manier. Heart Math Institute, een organisatie die wetenschappelijk onderzoek doet naar de verbinding tussen het hart en het brein, is daarbij een welkome partner. Wat zij onder andere wetenschappelijk bewijzen, is dat er een heel sterke verbinding bestaat tussen het hart en de hersenen. Ze communiceren constant met elkaar, waarbij het hart meer informatie stuurt naar de hersenen dan omgekeerd. Wat daarom niet wil zeggen dat het hart belangrijker is dan de hersenen.
Ik besef nu dat ik mijn hart en wat ik voel serieus mag nemen. Mijn verstand mag zeker wel vertrouwen hebben in mijn hart.
Maar hoe? Ik heb het al zolang niet meer gedaan. Ik voel dat ik boos word op mezelf: verdorie, ik weet het nu,waarom kan ik dan niet gewoon de knop omdraaien en uit mijn hart gaan leven?! Jammer genoeg is dat niet de gangbare weg van een leerproces waarbij je eerst beseft dat je iets nieuws wil leren, je het leert, je je het geleerde eigen maakt en dan verder oefent zodat het geleerde ingeslepen wordt in je gedragspatroon en het als natuurlijk gaat aanvoelen.
Niet gemakkelijk voor iemand die wil dat het vooruit gaat! Ik heb het gevoel dat ik al veel te lang stilsta. De wereld wacht niet op mij. Alles blijft maar doorgaan. Ons gezin moet wel blijven draaien: brood op de plank, kinderen naar school, sociale contacten onderhouden, tijd inplannen om te gaan sporten (efkes snel gaan ontspannen) … allemaal binnen 24 uur. Er zijn zoveel dingen in mijn leven die moeten. Ik heb het gevoel dat het niet anders kan.
Wow, daar zit volgens mij de knoop en ik stel mezelf de vraag: moeten we dat van de samenleving of moeten we dat van onszelf? Moeten is in ieder geval niet de stem van het hart.
Moeten klopt voor mijn gevoel niet. Noem het buikgevoel, intuïtie, instinct, passie… Als je je hart voelt, voel je of het klopt.
Kairostijd
Ons hoofd is het grootste deel van de tijd zo druk aan het praten dat we de stem van ons hart niet meer horen. Dus, de enige manier om dichter bij je gevoel te komen en te horen wat je hart zegt, is door te verstillen. Letterlijk stil worden.
Enkele jaren geleden had je daar bij mij echt niet mee moeten aankomen. Als ik iets hoorde over verstillen, mediteren, bij jezelf komen, dan begon ik al te steigeren: zo zweverig! Dat is niks voor mij! Ik kan nu met een gerust hart zeggen dat verstillen en zelfs mediteren helemaal niet zweverig is. Integendeel, ik heb het gevoel dat ik meer dan ooit met mijn voeten op de aarde sta.
Als ik er zo op terugkijk, voelt het een beetje als mezelf terug uitvinden of uit de kast komen. Hier ben ik.
En hoewel het verhaal van Mischa helemaal anders is dan het mijne, herkent hij wel deze vier grote periodes. Hij werd er niet toe gedwongen door een crisismoment, maar mijn proces nodigde en daagde hem ook uit en zo groeiden en groeien we samen.